Οδοιπορικό εγκυμοσύνης

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Όταν το ζευγάρι αποφασίσει ότι θα ήθελε να αποκτήσει παιδί, καλό είναι να παρθούν ορισμένα μέτρα.

Καταρχήν, η γυναίκα θα πρέπει να σταματήσει την ορμονική αντισύλληψη (αντισυλληπτικό χάπι, δακτύλιος). Ο κύκλος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα μέσα στους επόμενους μήνες. Το ίδιο συμβαίνει κι όταν αφαιρείται το ενδομήτριο σπιράλ.

Καλό θα ήταν η μελλοντική μητέρα να διακόψει το κάπνισμα εάν καπνίζει και να αποφεύγει τη λήψη άλλων τοξικών ουσιών. Όσον αφορά το αλκοόλ, δύο μέχρι με τρία ποτήρια την εβδομάδα, κυρίως κρασιού, είναι το ανώτερο επιτρεπτό όριο.

Σε περίπτωση που η γυναικά πάσχει από χρόνια ασθένεια (υπέρταση, ζαχαρώδη διαβήτη, υποθυρεοειδισμό, νεφρική ανεπάρκεια, κ. ά.) ή υποβάλλεται σε φαρμακευτική αγωγή (αντι-επιληπτικά, αντι-καταθλιπτικά, ορμονική υποκατάσταση θυρεοειδούς, ινσουλίνη, θεραπεία κατά της ακμής), θα πρέπει να ενημερώσει τον ιατρό της για την επιθυμία της να μείνει έγκυος, ούτως ώστε να πληροφορηθεί για τις τυχόν επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν, και επίσης να αναπροσαρμοστεί η θεραπεία της.

Εάν η γυναίκα έχει περιττά κιλά, θα πρέπει να προσπαθήσει να αδυνατίσει πριν μείνει έγκυος με άσκηση και διατροφή. Η εγκυμοσύνη ως γνωστόν, συνδέεται με λήψη κιλών, και η πιθανότητα για επιπλοκές (αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνεται πολύ στις υπέρβαρες εγκυμονούσες.

Τέλος, επειδή έχει αναφερθεί σε μελέτες, ότι η λήψη της βιταμίνης φυλλικού οξέως πρίν τη σύλληψη μειώνει την πιθανότητα ανωμαλιών της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού, συνιστάται η καθημερινή λήψη φυλλικού οξέως (4mg) από τη γυναίκα για όλο το διάστημα που προσπαθεί να μείνει έγκυος.

ΘΕΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΚΥΗΣΗΣ

Όταν η καθυστέρηση της εμμήνου ρύσεως ξεπερνά τις 5 με 7 ημέρες, θα πρέπει να πραγματοποιείται ένα τεστ κυήσεως ούρων. Σε περίπτωση που είναι θετικό, θα πρέπει να ενημερωθεί ο γυναικολόγος της γυναίκας, ώστε να πραγματοποιηθεί ο εργαστηριακός έλεγχος της β-χοριακής ορμόνης (β-hCG), δηλαδή της ορμόνης της εγκυμοσύνης.

Τα επίπεδα της ορμόνης αυτής στο αίμα της γυναίκας διπλασιάζονται κάθε δύο μέρες. Όταν ξεπεράσουν τις 1500 μονάδες, δηλαδή στις τέσσερις με πέντε εβδομάδες από την πρώτη μέρα της τελευταίας περιόδου,θα πρέπει να φαίνεται στο υπερηχογράφημα ο εμβρυϊκός σάκος μέσα στην κοιλότητα της μήτρας. Το υπερηχογράφημα αυτό θα αποκλείσει την πιθανότητα έκτοπης κύησης (εξωμήτριος κύηση).

Μετά τις 5 εβδομάδες από την πρώτη μέρα της τελευταίας περιόδου, είναι δυνατό να απεικονισθεί υπερηχογραφικά η καρδιακή λειτουργία του εμβρύου.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι σε περίπτωση κοιλιακού άλγους ή και κολπικής αιμόρροιας, θα πρέπει να ενημερωθεί άμεσα ο γυναικολόγος της γυναίκας.

Θεωρητικά , η εγκυμοσύνη διαρκεί κατά μέσο όρο 280 ημέρες από την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου, δηλαδή 266 ημέρες από την ημέρα της σύλληψης. Οι γυναικολόγοι μετρούν την εγκυμοσύνη σε 40 εβδομάδες αμηνόρροιας, δηλαδή σε εβδομάδες από την πρώτη μέρα της τελευταίας περιόδου.

Παρακολούθηση της εγκυμοσύνης

Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, η γυναίκα θα πρέπει να επισκεφτεί το γυναικολόγο της για να επιβεβαιωθεί και υπερηχογραφικά η εγκυμοσύνη.

Ο ιατρός θα ζητήσει μία σειρά εργαστηριακών εξετάσεων που χρειάζονται στην αρχή της εγκυμοσύνης , όπως για παράδειγμα την ομάδα αίματος, τα αντισώματα για την Ερυθρά, για το Τοξόπλασμα, για τον Κυτταρο-Μεγαλοϊό, και για τις ηπατίτιδες τύπου Β και C. Είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιηθούν έγκαιρα όλες οι εργαστηριακές εξετάσεις. Αναφέρονται ενδεικτικά παρακάτω οι περισσότερες από αυτές τις εξετάσεις:

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ

• ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΣ
• ΠΗΚΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ : PT, PTT, INR
• ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ABO RHESUS
• ΕΜΜΕΣΟ COOMBS
• ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ και ΤΕΣΤ ΔΡΕΠΑΝΩΣΗΣ
• TSH, T3, anti-TPO
• SGOT, SGPT,UREA, CREATININE, LDH, Na, K, Feritine
• RUBEOLA IgM , IgG
• CMV IgM, IgG
• TOXOPLASMOSE IgM, IgG
• PARVOVIRUS IgM, IgG
• Ag HBS
• Anti-HCV
• Anti-HIV
• Anti- HSV
• Anti- RPR

Εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί τεστ Παπανικολάου τον τελευταίο χρόνο, καλό θα είναι να πραγματοποιηθεί στην πρώτη επίσκεψη. Το ίδιο ισχύει και για την ψηλάφηση των μαστών.

Η έγκυος θα επισκέπτεται το γυναικολόγο της περίπου μία φορά το μήνα και πιο συχνά τον τελευταίο μήνα. Σε κάθε επίσκεψη πραγματοποιείται μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, μέτρηση του βάρους και από το 2ο τρίμηνο εγκυμοσύνης και μετά, εξέταση ούρων με στικ για πρωτεϊνουρία και γλυκοσουρία.

Δύο σημαντικά υπερηχογραφικά ραντεβού είναι αυτά του προγεννητικού ελέγχου στο διάστημα από τις 11 έως τις 14 εβδομάδες κύησης, και στο διάστημα από τις 20 έως τις 24 εβδομάδες κύησης. Για παραπάνω επεξηγήσεις, βλέπε το αντίστοιχο κεφάλαιο του προγεννητικού ελέγχου.

Σε περίπτωση που η έγκυος δεν έχει αντισώματα για την Ερυθρά, ή / και για το Τοξόπλασμα, ή / και για τον Κυτταρο-Μεγαλοϊό, θα πραγματοποιείται αιματολογικός έλεγχος για αντισώματα ανά τέσσερις με έξι εβδομάδες.

 ΕΡΥΘΡΑ

Η ερυθρά είναι παιδική ασθένεια γι’αυτό και μεταδίδεται στις εγκύους από μικρά παιδιά. Το μικρόβιο έχει 15 ημέρες περίπου χρόνο επώασης, και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο έμβρυο ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Γι’αυτό και εάν η έγκυος έρθει σε επαφή με κάποιο άτομο που νοσεί, χορηγείται θεραπεία με ανοσοσφαιρίνες ενδοφλεβίως κατά το διάστημα της επώασης. Οι γυναίκες που δεν έχουν αντισώματα κατά της ερυθράς θα πρέπει να εμβολιαστούν πριν από την εγκυμοσύνη.

ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΑ

Το τοξόπλασμα είναι ένα παράσιτο που μεταδίδεται κυρίως με την κατανάλωση τροφίμων όπως τα μη καλοψημένα κρεάτα (χοιρινό, αρνίσιο), μη καλοπλυμένων λαχανικών τα οποία είναι μολυσμένα από τα υγρά ζώου, ή και απευθείας από τα εκκρίμματα γάτας. Η νόσος για τη γυναίκα μπορεί να είναι χωρίς συμπτώματα, ή εμπύρετος με αυχενική αδενοπάθεια. Εάν η λοίμωξη περάσει μέσω του πλακούντα, κυρίως από τον 5ο μήνα και μετά, στο έμβρυο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο και στα μάτια του παιδιού. Όταν διαπιστώνεται μία τέτοια λοίμωξη στην εγκυμοσύνη, η χορήγηση αντιβιοτικών είναι απαραίτητη.

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΓΑΛΟÏΟΣ CMV

Ο ιός CMV προκαλεί μία λοίμωξη συνήθως χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα. Στην εγκυμοσύνη όμως μπορεί να προκαλέσει εμβρυϊκές βλάβες κυρίως της ακοής και του εγκεφάλου. Μεταδίδεται κυρίως από τα ούρα και το σάλιο μικρών παιδιών, γι’αυτό και αν η έγγυος βρίσκεται συχνά σε επαφή με μικρά παιδιά στο σπίτι ή στη δουλειά της, θα πρέπει να προσέχει, πλένοντας συχνά τα χέρια της όταν έρχεται σε επαφή με τα υγρά τους. Επίσης, να μη δοκιμάζει από το κουτάλι τους, να μην τα φιλάει στο στόμα και να φοράει γάντια όταν τα καθαρίζει.

 Η έγκυος πρέπει να συμβουλεύεται τον μαιευτήρα – γυναικολόγο της για οποιαδήποτε απορία της σχετικά με την εγκυμοσύνη. Μερικές από αυτές απαντώνται παρακάτω:

• Τις πρώτες 12 εβδομάδες ολοκληρώνεται η οργανογένεση του εμβρύου, δηλαδή ο σχηματισμός όλων των οργάνων του, για αυτό και θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεσή του σε τοξικές ουσίες, σε ορισμένα φάρμακα και σε ιονίζουσες ακτινοβολίες.
• Η εμφάνιση κολπικής αιμόρροιας απαιτεί την άμεση ενημέρωση του ιατρού.
• Η έγκυος νιώθει τις κινήσεις του εμβρύου μετά τις 20 εβδομάδες κύησης, κι αυτό για περισσότερες από 10 φορές την ημέρα περίπου.

Προγεννητικός έλεγχος πρώτου τριμήνου

Τα τελευταία χρόνια ο προγεννητικός έλεγχος του εμβρύου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες έχει ξεκινήσει από το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Με τη βελτίωση των υπερηχοτομογράφων δύναται να πραγματοποιηθεί υπερηχογραφικά μορφολογικός-ανατομικός έλεγχος στο έμβρυο μεταξύ της 11ης και της 14ης εβδομάδος κύησης. Συνεπώς, στον υπερηχογραφικό έλεγχο πρώτου τριμήνου μπορούμε να διακρίνουμε δύο χέρια, δύο πόδια, το κρανίο, το προφίλ του προσώπου, το στομάχι, την ουροδόχο κύστη, τη σπονδυλική στήλη, την ακεραιότητα του κοιλιακού τοιχώματος, την καρδιά κ.ά.

Ο στόχος του προγεννητικού ελέγχου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, είναι η ανίχνευση των εμβρύων που κινδυνεύουν περισσότερο από τον μέσο όρο να πάσχουν από χρωμοσωμικές ανωμαλίες όπως το σύνδρομο Down ή τρισωμία 21, η τρισωμία 18, και η τρισωμία 13. Ο υπολογισμός της πιθανότητας να φέρει ένα έμβρυο μία συγκεκριμένη χρωμοσωμική ανωμαλία, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία της μητέρας, τα υπερηχογραφικά ευρήματα (αυχενική διαφάνεια, ρινικό οστό κ.ά.) και τα επίπεδα ορισμένων βιοχημικών δεικτών (PAPP-A, hCG) στο αίμα της μητέρας, ανιχνεύει πάνω από το 90% των εμβρύων με τρισωμία 21. Στα έμβρυα που βρέθηκαν να κινδυνεύουν περισσότερο από τα άλλα για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, πραγματοποιείται λήψη βιοψίας τροφοβλάστης (μετά τις 11 εβδομάδες) ή αμνιοπαρακέντηση (μετά τις 14 εβδομάδες) ώστε να πραγματοποιηθεί ο καρυότυπος του εμβρύου, δηλαδή η ταυτοποίηση των χρωμοσωμάτων του.

Ο επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος (λήψη βιοψίας τροφοβλάστης, αμνιοπαρακέντηση) παρουσιάζει κίνδυνο αποβολής 1% περίπου, για αυτό και προτείνεται στις κυήσεις με συνολικά υπολογισμένη από τον παραπάνω μη επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο (ηλικία μητέρας, υπερηχογραφικά ευρήματα, βιοχημικοί δείκτες) πιθανότητα > 1/250.

ΝΑΥΤΙΕΣ, ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ, ΚΑΟΥΡΑ, ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ, ΚΙΡΣΟΙ, ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΕΣ, ΥΠΝΟΣ

• Ναυτίες παρατηρούνται στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, και υποχωρούν μετά τις 12 εβδομάδες. Η λήψη φαρμάκων μετά τη σύμφωνη γνώμη του μαιευτήρα, μπορεί να υποβαθμίσει τα συμπτώματα. Σε περιπτώσεις που η έγκυος ταλαιπωρείται από εμέτους και ναυτίες, που την εμποδίζουν να σιτιστεί, προκαλώντας απώλεια βάρους, χρειάζεται η άμεση εκτίμηση γυναικολόγου για τυχόν νοσηλεία και ενδοφλέβια ενυδάτωση και θεραπεία.
• Η δυσκοιλιότητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παρατηρείται κυρίως σε γυναίκες που ήταν δυσκοίλιες και πριν την εγκυμοσύνη. Ο ορισμός της δυσκοιλιότητας είναι λιγότερο από μία κένωση κάθε τρεις μέρες. Όμως τα συμπτώματα είναι πολύ υποκειμενικά. Προκαλούνται συχνά κοιλιακές κράμπες. Η προσαρμογή σε διαιτολόγίο πλούσιο σε τροφικές ίνες (φρούτα, δημητριακά) είναι από τα πρώτα και σημαντικά μέτρα κατά της δυσκοιλιότητας. Κατόπιν ιατρικής συμβουλής, η λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων με ίνες κατάπολεμά αποτελεσματικά το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας. Επίσης, η λήψη μαγνησίου καταπραΰνει τις κράμπες και βοηθάει στις κενώσεις.
• Το αίσθημα καούρας, δηλαδή της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης, είναι συχνό μετά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, λόγω της πίεσης που ασκεί η εγκυμονούσα μήτρα στο στομάχι. Θα πρέπει να αποφεύγεται η λήψη καφέ, σοκολάτας, τσαγιού, χυμών μετά τις 7 το απόγευμα, διότι οι ουσίες αυτές χαλαρώνουν τον γαστρο-οισοφαγικό σφιγκτήρα και ευνοούν την παλινδρόμηση. Επίσης, η κεφαλή της εγκύου στο κρεβάτι της, θα πρέπει να είναι υπερυψωμένη ώστε να εμποδίζει με αυτό τον τρόπο την γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Κατόπιν ιατρικής συμβουλής, η λήψη από το στόμα διαλυμάτων αργίλου κα μαγνησίου καταπραΰνουν τη συμπτωματολογία.
• Η οσφυαλγία, δηλαδή πόνος στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, παρατηρείται κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, λόγω της προσαρμογής της σπονδυλικής στήλης στο βάρος και στη θέση της εγκυμονούσας μήτρας. Με αυτόν τον τρόπο παρατηρείται μία αύξηση της λόρδωσης της οσφυϊκής μοίρας, η οποία μπορεί να συνδέεται με μυοσκελετικούς πόνους. Η λήψη παρακεταμόλης (μέχρι 3 γραμμάρια ημερησίως) ανακουφίζει τη συμπτωματολογία χωρίς να την εξαφανίζει. Σε περιπτώσεις έντονης οσφυαλγίας, επιβάλλεται η ιατρική γνωμάτευση για τυχόν λήψη συμπληρωματικής φαρμακευτικής αγωγής και φυσικοθεραπείας.
• Οι κιρσοί και οι αιμορροΐδες επιδεινώνονται ή εμφανίζονται στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης λόγω της φλεβικής ανεπάρκειας που προκαλείται στα κάτω άκρα εξαιτίας της πίεσης που ασκεί η μήτρα στην κάτω κοίλη φλέβα. Συνεπώς, υποχωρούν ή εξαφανίζονται τελείως μερικές εβδομάδες μετά τον τοκετό. Η αποφυγή της ορθοστασίας και η υπερυψωμένη θέση των ποδιών όταν η έγκυος αναπαύεται, ανακουφίζουν αρκετά τη συμπτωματολογία των κιρσών. Η λήψη φυτικών φλεβοτονικών ουσιών (Daflon), κατόπιν συνεννόησης με το γυναικολόγο, δύναται να ανακουφίσει από τα συμπτώματα.
• Ύπνος. Ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πολλοί από τους παραπάνω παράγοντες (οσφυαλγία, κοιλιακές κράμπες, καούρα) μπορούν να επηρρεάσουν τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου της εγκύου, γι’αυτό και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται. Τα υπνωτικά φάρμακα αντενδείκνυνται στην εγκυμοσύνη. Σε περιπτώσεις έντονου άγχους και αϋπνιών, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη ειδικού ιατρού. Τα σκευάσματα με βάση φυτικά εκχυλίσματα θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα.

ΦΑΡΜΑΚΑ, ΟΥΣΙΕΣ, ΤΟΞΙΚΑ, ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ

• Τις πρώτες 12 εβδομάδες ολοκληρώνεται η οργανογένεση του εμβρύου, δηλαδή ο σχηματισμός όλων των οργάνων του, και για αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεσή του σε τοξικές ουσίες, σε ορισμένα φάρμακα και σε ακτινοβολίες.
• Πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου είτε από το στόμα είτε σε υπόθετο, είτε σε αλοιφή, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη του ιατρού.
• Οι ακτίνες Χ είναι καταστροφικές κυρίως στην αρχόμενη εγκυμοσύνη. Καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση της εγκύου στην ακτινοβολία. Εάν κριθεί απαραίτητη από τον θεράποντα ιατρό η ακτινογραφία σε έγκυο, θα πρέπει να παρθούν τα ειδικά μέτρα προφύλαξης της κοιλιακής χώρας για να αποφευχθεί η έκθεση του εμβρύου στην ακτινοβολία.
• Η έγκυος θα πρέπει να αποφεύγει την εισπνοή τοξικών ουσιών, όπως για παράδειγμα τις αναθυμιάσεις βενζίνης και χρωματολογικών εργασιών.
• Δεν υπάρχουν μελέτες που να ενοχοποιούν τη βαφή μαλλιών για επιπλοκές στην εγκυμοσύνη. Συνεπώς, μετά τις 12 εβδομάδες κύησης, δεν αντενδείκνυται.
• Καλό είναι να αποφεύγεται η πολύωρη έκθεση της εγκύου στον ήλιο, κυρίως για τον κίνδυνο δερματολογικών παθήσεων όπως το χλόασμα, δηλαδή την ανάπτυξη σκούρων κηλίδων στο δέρμα, που υποχωρούν δύσκολα ακόμα και μετά την εγκυμοσύνη.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ σημαντική στην εγκυμοσύνη. Θα πρέπει να υπάρχει ποικιλία και ισορροπία μεταξύ των τροφών. Με τον τρόπο αυτό η έγκυος λαμβάνει όλα τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, αποφεύγοντας την υπερβολική λήψη βάρους.

Ιδιαίτερη προσοχή για τις γυναίκες που δεν έχουν αντισώματα για το Τοξόπλασμα, πρέπει να δοθεί στο καλό πλύσιμο των φρούτων και λαχανικών, γι’αυτό να αποφεύγεται η κατανάλωσή τους σε εστιατόρια ή fast food. Επίσης, θα πρέπει να προσέχουν και στο καλό ψήσιμο του κρέατος.

Τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά τρόφιμα θα πρέπει να αποφεύγονται, κυρίως για τον κίνδυνο της Listeria.

ΑΣΚΗΣΗ-ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Είναι γνωστό ότι η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια, και συνεπώς η γυναίκα δύναται να συνεχίσει την άσκηση ή και την εργασία της. Στο πρώτο τρίμηνο, η εγκυμοσύνη δεν είναι τόσο εμφανής και δεν βαραίνει ιδιαίτερα τη γυναίκα. Εφόσον δεν υπάρχουν ναυτίες, κοιλιακές κράμπες ή κολπική αιμόρροια, η έγκυος μπορεί να συνεχίσει να γυμνάζεται και να εργάζεται. Από το τέλος του δεύτερου τριμήνου και μετά, η εγκυμονούσα μήτρα λαμβάνει αρκετό χώρο στη γυναικεία κοιλιακή χώρα, δυσκολεύοντας με αυτό το τρόπο την πραγματοποίηση μερικών κινήσεων. Η προσαρμογή της σπονδυλικής στήλης στη νέα αυτή κατάσταση, προδιαθέτει για οσφυαλγίες. Γι’αυτό και η άσκηση στο νερό (aquagym) εκτιμάται ιδιαίτερα από τις εγκύους, κυρίως λόγω της άνωσης που τις κάνει να μη νιώθουν το βάρος κατά τη διάρκεια της γυμναστικής.

Σε περίπτωση εμφάνισης πρόωρων συσπάσεων, κολπικής αιμόρροιας, ρήξης υμένων, ή και άλλων τυχόν επιπλοκών της εγκυμοσύνης, η γυμναστική αντεδείκνυται, και η γυναίκα σε συνεννόηση με τον ιατρό της θα πρέπει να ζητήσει αναρρωτική άδεια.

ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ-ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ

Στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και ιδιαίτερα μεταξύ 20 με 24 εβδομάδων αμηνόρροιας, οι συνθήκες για κοιλιακό υπερηχογράφημα είναι ιδανικές για τη μορφολογική εκτίμηση του εμβρύου. Το έμβρυο είναι αρκετά ανεπτυγμένο και υπάρχει αρκετό αμνιακό υγρό γύρω του, γεγονός που αυξάνει την ευκρίνεια του υπερηχογραφήματος.

Συνεπώς, μεταξύ 20 και 24 εβδομάδων κύησης θα πρέπει να πραγματοποιείται το υπερηχογράφημα β’ επιπέδου, όπως είθισται να λέγεται, από ιατρό εξειδικευμένο στο εμβρϋικό υπερηχογράφημα. Είναι μια εξέταση που διαρκεί απο 20 έως 40 λεπτά, και κοστίζει περισσότερο από μία απλή υπερηχογραφική εξέταση. Κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος εκτιμάται η ανάπτυξη και η μορφολογία του εμβρύου, ο πλακούντας, ο ομφάλιος λώρος, η ποσότητα του αμνιακού υγρού, η αιμάτωση της μήτρας κ.ά.

Όπως αναφέρθηκε και στο κεφάλαιο του προγεννητικου ελέγχου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες στο πρώτο τρίμηνο, ο υπολογισμός της πιθανότητας να φέρει ένα έμβρυο μία συγκεκριμένη χρωμοσωμική ανωμαλία, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία της μητέρας, τα υπερηχογραφικά ευρήματα (αυχενική διαφάνεια, ρινικό οστό κ.ά.) και τα επίπεδα ορισμένων βιοχημικών δεικτών (PAPP-A, hCG) στο αίμα της μητέρας, ανιχνεύει πάνω από το 90% των εμβρύων με τρισωμία 21. Με το μορφολογικό υπερηχογράφημα του δευτέρου τριμήνου, δύνανται να ανιχνευτούν 60% των 10% των εμβρύων με σύνδρομο Down που δεν ανιχνεύτηκαν στο πρώτο τρίμηνο.

Σε περίπτωση που ο μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος (υπερηχογράφημα, βιοχημικός έλεγχος) ανιχνεύει στοιχεία υψηλού κινδύνου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, προτείνεται στην έγκυο η αμνιοπαρακέντηση, δηλαδή η λήψη αμνιακού υγρού για προσδιορισμό των εμβρϋικών χρωμοσωμάτων (καρυότυπος). Η αμνιοπαρακέντηση πραγματοποιείται μετά τις 14 εβδομάδες αμηνόρροιας. Δεν χρειάζεται αναισθησία. Πρόκειται για τη λήψη 20cc αμνιακού υγρού με παρακέντηση, με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η έγκυος αναπαύεται για λίγη ώρα μετά την αμνιοπαρακέντηση, και μετά μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της. Για 24 ώρες θα αναπαύεται στο σπίτι, ώστε να αποφευχθεί η πρόωρη ρήξη των εμβρϋικών υμένων.

Τα πρώτα αποτελέσματα για την τρισωμία 21 βγαίνουν σε 48 ώρες, ενώ για τον ολοκληρωμένο καρυότυπο χρειάζονται 15 μέρες περίπου.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ

Στις 100 εγκύους, τρεις μέχρι οκτώ θα παρουσιάσουν διαβήτη στην εγκυμοσύνη, δηλαδή θα παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους. Φυσικά δεν αναφερόμαστε στις γυναίκες με διαβήτη πριν την εγκυμοσύνη, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμόσουν την αγωγή τους στην εξέλιξη της εγκυμοσύνης με τη συμβουλή του ενδοκρινολόγου τους. Ο διαβήτης χωρίς θεραπεία, μπορεί να προσβάλει τη λειτουργία πολλών οργάνων στη γυναίκα, και να προκαλέσει ακόμα και εμβρϋικές ανωμαλίες στην οργανογέννηση.

Στις περιπτώσεις που δεν διαγνωστεί ή / και δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, το έμβρυο συνήθως αρχίζει να λαμβάνει υπερβολικό βάρος (μακροσωμία), δυσκολεύοντας με αυτό τον τρόπο το φυσιολογικό τοκετό και το προδιαθέτει για προβλήματα γλυκαιμίας στις πρώτες ώρες ζωής του μετά τη γέννηση.

Η παχυσαρκία, ο διαβήτης εγκυμοσύνης σε προηγούμενη κύηση, και το οικογενειακό ιστορικό, είναι οι κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες για τον διαβήτη εγκυμοσύνης. Μετά τις 24 εβδομάδες κύησης, καλό είναι να γίνεται ένα διαγνωστικό τεστ στο αίμα της εγκύου μετά τη λήψη γλυκόζης από το στόμα, (τεστ ανοχής στη γλυκόζη, καμπύλη σακχάρου, τεστ Ο’Sullivan).

Σε περίπτωση διάγνωσης διαβήτη εγκυμοσύνης, τα πρώτα μέτρα θεραπείας είναι διατροφολογικά: Μικρά και πολλά γεύματα κατανεμημένα σ’όλη τη διάρκεια της ημέρας, αποφυγή γλυκών και ζαχαρωτών κτλ.

Το επόμενο βήμα θεραπείας είναι η χορήγηση ινσουλίνης, μέχρι και τον τοκετό. Ας σημειωθεί ότι το τεστ ανοχής στη γλυκόζη θα πρέπει να επαναληφθεί 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες.

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ και εγκυμοσύνη

Η σεξουαλική ζωή συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με την ανάλογη προσαρμογή βέβαια.

Στο πρώτο τρίμηνο, δεν υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στο σώμα της γυναίκας, γεγονός που δεν επηρεάζει την σεξουαλική της ζωή. Αντενδείκνυται ωστόσοη σεξουαλική επαφή σε περιπτώσεις κολπικής αιμόρροιας, αποκόλλησης μεμβρανών ή πλακούντα, και γενικά στις περιπτώσεις επαπειλούμενης κύησης.

Κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης εγκυμοσύνης, οι σεξουαλικές επαφές μπορούν να συνεχιστούν, χωρίς βέβαια ‘ακροβατικές’ στάσεις ή στάσεις που πιέζουν υπερβολικά την κοιλιά της εγκύου. Ειδικά στο τέλος του τρίτου τριμήνου, που η έγκυος έχει ‘βαρύνει’ αρκετά, προτιμώνται η πλάγια στάση και η στάση στην οποία ο άνδρας βρίσκεται πίσω από τη γυναίκα.

Απόλυτη αντένδειξη των σεξουαλικών επαφών είναι οι πρόωρες συσπάσεις της μήτρας ή και η πρόωρη διαστολή του τραχήλου της μήτρας πριν τις 37 εβδομάδες.

Επειδή το σπέρμα περιέχει προσταγλανδίνες που προκαλούν διαστολή στο τράχηλο της μήτρας, έχει περιγραφεί ότι η σεξουαλική επαφή ευνοεί την έναρξη του τοκετού. Γι’αυτό και συνιστάται μερικές φορές στις παρατάσεις εγκυμοσύνης.

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ και εγκυμοσύνη

‘Παν μέτρον άριστον’ και στη διασκέδαση της εγκύου. Δηλαδή, τουλάχιστον 8 ώρες ύπνου ημερησίως, ελάχιστη έως καθόλου κατανάλωση αλκοόλ, καθόλου κάπνισμα, και αποφυγή της ηχορύπανσης (καθότι υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού του εμβρυϊκού τυμπάνου).

ΚΑΠΝΙΣΜΑ και εγκυμοσύνη

Το κάπνισμα δυστυχώς είναι αρκετά διαδεδομένο στις νεαρές γυναίκες της χώρας μας. Είναι αρκετά δύσκολη η διακοπή του και η απεξάρτηση από τη νικοτίνη. Αρκετές γυναίκες με το που μαθαίνουν ότι είναι έγκυες σταματούν το κάπνισμα από τη θέλησή τους για μια υγιή εγκυμοσύνη.

Είναι γνωστό ότι το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την αιμάτωση του πλακούντα και τις ανταλλαγές αερίων (οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα και μονοξείδιο του άνθρακα) μεταξύ μητρικού και εμβρϋικού αίματος. Γι’αυτό και οι καπνίστριες γεννούν συνήθως παιδιά χαμηλού βάρους. Το κάπνισμα αντεδείκνεται απόλυτα στην εγκυμοσύνη. Η μελλοντική μητέρα θα πρέπει να γνωρίζει ότι αν καπνίζει επηρεάζει την ανάπτυξη του εμβρύου της, χωρίς να είναι επιλογή του ίδιου του εμβρύου. .

Είναι λοιπόν επιτακτική η ανάγκη η γυναίκα να διακόψει το κάπνισμα άμεσα. Σ’ αυτήν την ομολογουμένως δύσκολη προσπάθειά της ο ιατρός είναι αρωγός. Σε περιπτώσεις φανατικών καπνιστριών, είναι άμεση η ανάγκη για δραστική μείωση του αριθμού των ημερήσιων τσιγάρων, σταδιακά μέχρι την απόλυτη διακοπή με την κατάλληλη ψυχολογική βοήθεια.

ΛΗΨΗ ΒΑΡΟΥΣ στην εγκυμοσύνη

Η λήψη βάρους στην εγκυμοσύνη αποτελεί συχνά πηγή άγχους και συζητήσεων στις γυναίκες.

Η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάζει τη γονιμότητα, και σίγουρα αυξάνει τις επιπλοκές στην εγκυμοσύνη (διαβήτης εγκυμοσύνης, αρτηριακή υπέρταση, προεκλαμψία).

Όπως αναφέρθηκε και πριν, οι υπέρβαρες γυναίκες πριν την εγκυμοσύνη θα πρέπει να προσπαθήσουν να χάσουν βάρος, εκτός εγκυμοσύνης.

Καλό είναι η λήψη βάρους σε μία εγκυμοσύνη να μην ξεπερνά τα 10 με 12 κιλά. Η λήψη παραπάνω κιλών καθιστά πολύ δύσκολη την απώλειά τους μετά την εγκυμοσύνη.

Τα περισσότερα κιλά λαμβάνονται συνήθως στο τρίτο τρίμηνο, γι΄αυτό και θα πρέπει να ζητηθεί η συμβολή διαιτολόγου αν ήδη από το δεύτερο τρίμηνο η έγκυος έχει λάβει 10 κιλά.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Σε όλες τις περιπτώσεις που εμφανίζει η έγκυος συμπτώματα ασθένειας, θα πρέπει να ενημερώνεται έγκαιρα ο γυναικολόγος.

 ‘Κρυολόγημα’

Σε περιπτώσεις αναπνευστικής ιώσεως με φαρυγγικό πόνο στην κατάποση και κυνάγχη (συνάχι) ή και πυρετό κάτω από 38,5 ˚C, η λήψη παρακεταμόλης (μέχρι 3 γραμμάρια ημερησίως) θα ανακουφίσει τα συμπτώματα και θα βοηθήσει να υποχωρήσει ο πυρετός. Το έμβρυο ενοχλείται πολύ από την άνοδο της θερμοκρασίας στο σώμα της εγκύου, διότι ζει σε περιβάλλον θερμότερο κατά 1 ˚C.

Καλό είναι να αποφεύγονται οι ειδικές ρινικές σταγόνες για το συνάχι, και στη θέση τους να γίνονται πλύσεις με φυσιολογικό ορό.

Σε περιπτώσεις ξερού βήχα να προτιμώνται αντιβηχικά σιρόπια χωρίς κωδεΐνη. Σε περιπτώσεις παραγωγικού βήχα η λήψη αποχρεμπτικών σιροπιών μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα.

Διάρροια

Ο κίνδυνος των διαρροϊκών κενώσεων είναι η αφυδάτωση της εγκύου. Θα πρέπει να προσαρμοστεί άμεσα η διατροφή της με συχνή ενυδάτωση με γλυκά μη αεριούχα αναψυκτικά ή με τσάι και χαμομήλι. Η λήψη προβιοτικών βακτηρίων (γαλακτοβακίλλων κυρίως) για την εντερική χλωρίδα βοηθάει στη γρήγορα αποκατάσταση της εντερικής λειτουργίας.

ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Ταξίδια με αυτοκίνητο

Από το δεύτερο τρίμηνο εγκυμοσύνης και μετά, θα πρέπει να γίνονται συχνά στάσεις (τουλάχιστον κάθε 90 λεπτά) για να ξεκουράζεται η γυναίκα και να κινείται. Εάν πρόκειται για πολύωρο ταξίδι, η λήψη utrogestan (προγεστερόνης) κατόπιν ιατρικής συμβουλής θα προλάβει τις τυχόν συσπάσεις της μήτρας.

Τόσο για τα ταξίδια με αυτοκίνητο, με τραίνο, ή με αεροπλάνο, οι κινήσεις των ποδιών (σαν να πατάμε πηδάλια αυτοκινήτου με τα δύο πόδια) για 10 λεπτά κάθε 1 ώρα περίπου βοηθούν στην αποφυγή δημιουργίας φλεβοθρομβώσεων στα κάτω άκρα.

Ταξίδια με αεροπλάνο

Για τα ταξίδια με αεροπλάνο ισχύει ό,τι και για τα ταξίδια με αυτοκίνητο. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη αερομεταφοράς εγκύου πάνω από 26 εβδομάδες εγκυμοσύνης.

ΤΡΙΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ

Στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ολοκληρώνεται η ανάπτυξη του εμβρύου και η προετοιμασία για τον τοκετό. Το έμβρυο λαμβάνει συνήθως μετά τις 32 εβδομάδες την τελική θέση του στη μήτρα (πιο συχνά κεφάλι ή ισχίο προς τα κάτω).

Η έγκυος αισθάνεται πιο ‘βαριά’ σε όλες της τις κινήσεις, γι’αυτό και χρειάζεται και κατάλληλη προσαρμογή. Εκείνη την περίοδο συνήθως διακόπτει και την εργασία της.

Συχνά παρατηρείται οίδημα στα πόδια της, δηλαδή πρήξιμο στους ασταγάλους που μπορεί να φτάνει μέχρι τα πόδια και τις γάμπες. Αυτό εξηγείται από μία ήπια κατακράτηση υγρών λόγω ορμονών, και από την κακή επιστροφή του αίματος μέσα από τις φλέβες λόγω συμπίεσής της κάτω κοίλης φλέβας από την εγκυμονούσα μήτρα. Με τον ίδιο τρόπο εξηγείται και η έξαρση των κιρσών στα πόδια και στο αιδοίο, ή και των αιμορροΐδων προς το τέλος της εγκυμοσύνης.

Εάν το οίδημα στα πόδια εμφανιστεί απότομα και σε μεγάλο βαθμό, καλό είναι να ενημερωθεί ο ιατρός για να αποκλείσει μία αρχόμενη προεκλαμψία. Προεκλαμψία είναι ένα σύνδρομο στην εγκυμοσύνη κατά το οποίο επηρεάζεται η λειτουργία των νεφρών και του ήπατος της γυναίκας και παρουσιάζονται κυρίως αρτηριακή υπέρταση και πρωτεϊνουρία. Άλλα συμπτώματα προεκλαμψίας μπορεί να είναι η οπτική παραίσθηση (σαν να υπάρχουν μυγαράκια μπροστά στα μάτια), καθώς και πόνος στο επιγάστριο.

Όταν συμπληρωθεί και η 36η εβδομάδα κύησης, το έμβρυο μπορεί να γεννηθεί πλέον χωρίς τον φόβο της προωρότητας.

 Πότε θα πρέπει η έγκυος να παρουσιαστεί στο μαιευτήριο ή στον ιατρό της;

• Όταν παρατηρηθεί απώλεια αίματος, ή υγρού από τον κόλπο
• Όταν εμφανιστούν κοιλιακοί πόνοι με περιοδικότητα και αυξανόμενη ένταση που διαρκούν
• Όταν παρατηρηθεί ελάττωση στην κινητικότητα του εμβρύου από την εγκυμονούσα. Η γυναίκα θα πρέπει να αισθάνεται το έμβρυο στο τρίτο τρίμηνο τουλαχιστον 10 φορές την ημέρα.
• Όταν η γυναίκα έχει κάποιο δίλημμα ή προβληματισμό για κάτι που της παρουσιάστηκε. Καλύτερα να εξεταστεί μία φορά χωρίς ιδιαίτερο λόγο παρά να μην εξεταστεί ενώ ίσως υπάρχει σοβαρός λόγος.

ΤΟΚΕΤΟΣ

Επιτέλους έφτασε η πολυπόθητη ημέρα της γέννησης του παιδιού σας.

Βρίσκεστε ήδη στο Μαιευτήριο και ο τοκετός είναι σε εξέλιξη. Εφόσον ο τοκετός δεν είναι οξύς, δεν είναι δηλαδή πάρα πολύ γρήγορος, με την είσοδό σας στο μαιευτήριο υποβάλλεστε σε κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις, καθώς και στην προετοιμασία για τη γέννα (κλίσμα, καλλωπισμός ηβικής χώρας).

Η διαδικασία του τοκετού απαρτίζεται από ωδίνες (δηλαδή συσπάσεις της μήτρας) και διαστολή του τραχήλου της μήτρας μέχρι τα 10 εκατοστά. Η ελάχιστη δυνατή ταχύτητα διαστολής του τραχήλου είναι περίπου 1 εκατοστό την ώρα. Ο ρυθμός αυτός είναι ενδεικτικός και μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες (επισκληρίδιος αναισθησία, πρωτόκολλο πρόκλησης τοκετού κ.ά.). Κατά τη διάρκεια εξέλιξης του τοκετού η έγκυος είναι συχνά συνδεδεμένη με τον καρδιοτοκογράφο, δηλαδή τη συσκευή που καταγράφει τον καρδιακό παλμό του παιδιού μέσα στη κοιλιά, καθώς και τις συσπάσεις της μήτρας. Επίσης, πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα δακτυλική εξέταση του τραχήλου της μήτρας, ώστε να προσδιορίζεται η διαστολή, η εξάλειψη και η υφή του τραχήλου της μήτρας, καθώς και η θέση και προβολή του εμβρύου.

Αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια εξέλιξης του τοκετού, πραγματοποιείται τεχνητή ρήξη των εμβρϋικών υμένων και απελευθερώνεται το αμνιακό υγρό στον κόλπο. Το αμνιακό υγρό περιέχει προσταγλανδίνες που επιταχύνουν τη διαστολή του τραχήλου.

Στη φάση της εξώθησης, είναι απαραίτητη η συνεργασία της επιτόκου με τη μαία και τον γυναικολόγο. Είναι η στιγμή που η γυναίκα θα χρησιμοποιήσει αυτά που έμαθε σε μαθήματα προετοιμασίας για τον τοκετό, ή ακολουθεί απλώς τις οδηγίες των μαιών και του μαιευτήρα της.

Οι πόνοι των ωδινών είναι χρήσιμοι σ’ αυτή τη φάση γιατί καθοδηγούν τη γυναίκα στο να ‘σφίγγεται’ και να ‘σπρώχνει’ σαν να θέλει να διώξει τον πόνο.

Συχνά, για να αποφευχθεί ο μη ελεγχόμενος τραυματισμός του κόλπου και του περιναίου κατά την έξοδο του παιδιού, πραγματοποιείται περινεοτομή. Μετά το τέλος του τοκετού, πραγματοποιείται η συρραφή της περινεοτομής υπό τοπική αναισθησία, με απορροφήσιμα ράμματα συνήθως.

ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η πρόκληση του τοκετού με φάρμακα καλό είναι να πραγματοποιείται όταν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και όταν υπάρχει σχετική ένδειξη. Η επιτυχία της πρόκλησης εξαρτάται κυρίως από την κατάσταση του τραχήλου της μήτρας πριν την έναρξη της πρόκλησης, του βάρους και της θέσης του εμβρύου. Αρχικά χορηγούνται συνήθως κολπικά σκευάσματα για την ωρίμανση του τραχήλου, και στη συνέχεια οξυτοκίνη ενδοφλεβίως για συσπάσεις της μήτρας. Αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια εξέλιξης του τοκετού, πραγματοποιείται τεχνητή ρήξη των εμβρϋικών υμένων, και απελευθερώνεται το αμνιακό υγρό στον κόλπο. Το αμνιακό υγρό περιέχει προσταγλανδίνες που επιταχύνουν τη διαστολή του τραχήλου όπως προαναφέραμε.

ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

Η επισκληρίδιος αναισθησία ανακουφίζει κυρίως τους πόνους των ωδινών κατά την πολύωρη εξέλιξη του τοκετού. Πραγματοποιείται από Αναισθησιολόγο, στη ράχη, μετά από μικρή τοπική αναισθησία της περιοχής. Η δόση του αναισθητικού φαρμάκου προσαρμόζεται σε κάθε γυναίκα σε κάθε φάση εξέλιξης του τοκετού. Συνήθως χορηγείται μέχρι το στάδιο των 4 με 5 εκατοστών διαστολής του τραχήλου, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για να δράσει η αναλγησία. Στη φάση της εξώθησης, ο αναισθησιολόγος, θα πρέπει να χορηγήσει την κατάλληλη δόση ώστε η γυναίκα να νιώθει ακόμα τις ωδίνες και συγχρόνως να εξωθεί.

ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ

Η καισαρική τομή είναι η έξοδος του εμβρύου μέσα από τα κοιλιακά τοιχώματα, μετά από τομή στη μήτρα, χωρίς να περάσει από τον κόλπο.

Το ποσοστό έχει αυξηθεί ραγδαία στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω:

• Εύκολης πρόσβασης στο χειρουργείο
• Αύξησης του ποσοστού των πολύδυμων κυήσεων
• Σχετικής ένδειξης καισαρικής μετά από προηγηθείσα καισαρική τομή.

Η καισαρική τομή πραγματοποιείται με τη βοήθεια γενικής, ή ραχιαίας, ή επισκληριδίου, ή συνδυασμένης αναισθησίας. Η παρουσία του επισκληριδίου καθετήρα θα επιτρέψει τη χορήγηση αναλγητικών και μετά την επέμβαση.

Η παρουσία παιδιάτρου για να παραλάβει το νεογνό είναι απαράιτητη.

Η νοσηλεία μετά τη καισαρική είναι περίπου 5 μέρες. Η καισαρική είναι χειρουργική επέμβαση και χρειάζεται ανάρρωση 4-6 εβδομάδων, κυρίως λόγω του τραυματισμού των κοιλιακών μυών. Λόγω της ουλής που δημιουργείται στη μήτρα, καλό θα είναι να μεσολαβήσει τουλάχιστον ένα έτος μέχρι την επόμενη εγκυμοσύνη.

ΔΙΔΥΜΟΣ ΚΥΗΣΗ

Το ποσοστό των διδύμων κυήσεων είναι περίπου 1/80, αλλά έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω των κυήσεων από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Η δίδυμος κύηση είναι υψηλότερου κινδύνου κυρίως λόγω του κινδύνου πρόωρου τοκετού, πρόωρης ρήξης εμβρυϊκών υμένων, και προεκλαμψίας (δηλαδή συνδρόμου υπέρτασης και πρωτεϊνουρίας). Οι μονοζυγωτικές δίδυμες κυήσεις που μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα, χρήζουν δεκαπενθήμερης παρακολούθησης από το πρώτο κιόλας τρίμηνο, λόγω του όχι και τόσο συχνού συνδρόμου εμβρυομετάγγισης από το ένα έμβρυο στο άλλο. Η δίδυμος κύηση δεν είναι απόλυτη ένδειξη για καισαρική τομή. Μπορεί δηλαδή να πραγματοποιηθεί κολπικός τοκετός εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις.

ΛΗΨΗ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

Τα βλαστοκύτταρα είναι τα αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρα που κυκλοφορούν στον ομφάλιο λώρο. Εδώ και μερικά χρόνια έχουν δημιουργηθεί τράπεζες κρυο-φύλαξης βλαστοκυττάρων δημόσιες και ιδιωτικές. Προς το παρόν, η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων πραγματοποιείται κυρίως σε αιματο-ογκολογικές παθήσεις, ώστε να δημιουργηθούν νέα αιματοποιητικά κύτταρα από τα βλαστοκύτταρα. Μελλοντικά ίσως επιτευχθεί η δημιουργία κι άλλων ιστών (μυοκάρδιο, πάγκρεας κ.ά.) από τα μεταμοσχευμένα βλαστοκύτταρα. Το πλεονέκτημα των ιδιωτικών τραπεζών είναι ότι το μόσχευμα είναι απόλυτα ιστο-συμβατό με τον λήπτη (αφού ο ίδιος είναι και ο δότης). Αντίθετα, οι δημόσιες τράπεζες παρέχουν ιστοσυμβατά μοσχεύματα που όμως δεν είναι του ίδιου του δότη. Πριν επιλέξουν οι μελλοντικοί γονείς την κρυο-φύλαξη των βλαστοκυττάρων του παιδιού τους σε ιδιωτική τράπεζα, καλό θα είναι να έχουν όσο το δυνατόν καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με το συμβόλαιο που θα υπογράψουν και να επισκεφτούν το εργαστήριο και ή το χώρο φύλαξης τους.

ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Ο θηλασμός είναι αναμφισβήτητα ό,τι καλύτερο για το νεογνό. Δυστυχώς ένα μικρό μόνο ποσοστό των γυναικών θηλάζουν στη χώρα μας. Μερικές πρακτικές οδηγίες για την καλή πορεία του θηλασμού:

• Να πίνετε πολύ νερό, πάνω από 2 λίτρα ημερησίως
• Να σκουπίζετε καλά τη θηλή μετά το θηλασμό, διότι το σάλιο του παιδιού μπορεί να ερεθίσει το δέρμα
• Να αποφεύγετε τρόφιμα με έντονη γεύση, που μπορεί να αλλάξουν τη γεύση και του γάλακτος
• Να μην καταναλώνονται πάνω από δύο εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, μανταρίνια κτλ) την ημέρα γιατί προκαλούν οξύτητα στο γάλα και ίσως προκληθούν κoλικοί στο νεογνό.
• Να ξεκουράζεστε διότι ο θηλασμός καταναλώνει αρκετή από την ενέργειά σας.

ΛΟΧΕΙΑ

Λοχεία είναι η περίοδος μετά τον τοκετό και μέχρι να επανέλθει η έμμηνος ρήση στη μητέρα. Η κολπική αιμόρροια (δηλαδή η απώλεια αίματος από τον κόλπο σε λιγότερη ποσότητα όμως από περίοδο) μπορεί να συνεχιστεί για τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό. Όσο υπάρχει αιμόρροια η μητέρα δεν θα πρέπει να κάνει μπάνιο (μόνο ντουζ) ούτε να έχει σεξουαλική επαφή.

Η λεχωίδα μητέρα θα πρέπει να ενημερώσει άμεσα τον ιατρό της εάν παρατηρήσει:

• αύξηση στην απώλεια αίματος
• δύσοσμα κολπικά υγρά ή βλέννες
• έντονο κοιλιακό πόνο
• πυρετό
• πόνο και ερυθρότητα στο μαστό

Θα πρέπει να συνεχίζεται η λήψη σιδήρου μέχρι και 2 – 3 μήνες μετά τον τοκετό ώστε να αναπληρωθούν τα αποθέματα σιδήρου του οργανισμού, εφόσον το συστήνει ο θεράπων ιατρός.

Εάν υπήρχε ιστορικό ή πρόβλημα με τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα πρέπει να γίνει ένας επανέλεγχος.

Καλό είναι επίσης, η μητέρα να συζητήσει με τον γυναικολόγο της σχετικά με την αντισύλληψη.

https://gynaikologos.org

Παναγιώτης Ν. ΞηρομερίτηςΜαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος