Καμπανάκι για τον καρκίνο του στοματικού σεξ

Ολοένα περισσότερα κρούσματα καρκίνων κεφαλής και τραχήλου εκδηλώνονται σε άτομα που δεν έχουν τους κλασικούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή τους, αφού ούτε καπνιστές είναι ούτε πίνουν αλκοόλ.

Σε πολλές περιπτώσεις το κοινό γνώρισμα είναι η μόλυνση με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ιδίως με το στέλεχος 16 του ιού (HPV16) το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες εντοπίζεται με αυξανόμενη συχνότητα σε πάσχοντες κυρίως από καρκίνο του στοματοφάρυγγα (σ.σ. είναι ο καρκίνος στο πίσω μέρος του λαιμού, στη βάση της γλώσσας και στις αμυγδαλές).

Ο HPV είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος και οι πιθανότητες μόλυνσης αυξάνονται κατ’ αναλογίαν με τον αριθμό των ερωτικών συντρόφων που έχει κάποιος στη διάρκεια της ζωής του. Υπολογίζεται ότι ο ιός αυτός σχετίζεται πλέον με το 30% των καρκίνων του στοματοφάρυγγα στην Ευρώπη και με το 60% στις ΗΠΑ. Ανάλογα με τα ευρωπαϊκά είναι και τα έως τώρα στοιχεία στη χώρα μας.

«Ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα, όπως και όλοι οι καρκίνοι κεφαλής και τραχήλου, είναι συχνότερος στους άνδρες ηλικίας άνω των 55 ετών και σχετίζεται κατ’ εξοχήν με το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και κυρίως με το συνδυασμό αυτών των δύο.

»Οταν όμως παρουσιάζεται σε άτομα που δεν καπνίζουν ή πίνουν, συχνά σχετίζεται με λοίμωξη με τον ιό HPV16, ο οποίος προκαλεί επίσης καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας», εξηγεί η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στα πανεπιστήμια Αθηνών και Χάρβαρντ Παγώνα Λάγιου, υπεύθυνη της Μονάδας Επιδημιολογίας Κακοήθων Νεοπλασιών του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών.

Το Διεθνές Κέντρο Ερευνας Καρκίνου (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζει ότι στη χώρα μας καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 530 κρούσματα καρκίνου στα χείλη, στο στόμα και στον φάρυγγα.

Τα γονίδια κάνουν τη διαφορά

Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν όλοι οι σεξουαλικώς ενεργοί άνδρες και γυναίκες θα μολυνθούν με κάποιο στέλεχος του ιού HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους, δίχως αυτό να σημαίνει ότι θα πάθουν και καρκίνο. Αντιθέτως, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων ο ιός θα καταπολεμηθεί επιτυχώς από τον ίδιο τον οργανισμό και σε ελάχιστες θα οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου. Τι καθορίζει, όμως, αν ένα μολυσμένο άτομο θα νοσήσει ή όχι;

Το ερώτημα αυτό, όσον αφορά τους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου, εξετάστηκε σε μεγάλη διεθνή γενετική μελέτη που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στην ιατροβιολογική επιθεώρηση «Nature Genetics».

Στη μελέτη, που συντόνισε το IARC και συμμετείχαν 40 κέντρα ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, εξετάστηκε το γονιδίωμα σχεδόν 6.000 πασχόντων από καρκίνο του στόματος ή του φάρυγγα και 6.000 υγιών εθελοντών. Οπως διαπιστώθηκε, υπάρχουν επτά σημεία (γενετικοί τόποι) που σχετίζονται με αυτούς τους καρκίνους, με ένα από αυτά να ασκεί ισχυρή προστασία έναντι του καρκίνου του στοματοφάρυγγα σε άτομα μολυσμένα με τον ιό HPV.

«Η μελέτη μας έδειξε ότι μία συγκεκριμένη ομάδα πολυμορφισμών στην περιοχή HLA (human leucocyte antigen) μειώνει έως και 4 φορές τον κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου του στοματοφάρυγγα που σχετίζεται με τον ιό HPV16», λέει η δρ Λάγιου η οποία ηγήθηκε του ελληνικού σκέλους της έρευνας.

«Η περιοχή HLA είναι σημαντική για τον έλεγχο του ανοσοποιητικού συστήματος και οι ίδιοι πολυμορφισμοί σε αυτήν την περιοχή έχουν συσχετισθεί στο παρελθόν με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι γονίδια που ελέγχουν το ανοσοποιητικό σύστημα παίζουν κεντρικό ρόλο στο αν μια λοίμωξη με τον ιό HPV μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθη νεοπλασία ή όχι».

Αν και ενδιαφέρον, το εύρημα αυτό στην παρούσα φάση μπορεί να συμβάλλει απλώς στην καλύτερη κατανόηση των παθογενετικών μηχανισμών που διέπουν τους συγκεκριμένους καρκίνους. Εμμέσως, όμως, «αποτελεί ένα ακόμα κίνητρο για να εμβολιαστούν εναντίον του HPV οι ενδεικνυόμενες πληθυσμικές ομάδες και ενδεχομένως να διευρυνθούν οι ομάδες αυτές», επισημαίνει η δρ Λάγιου.

Κατά τα άλλα, «η βασική οδηγία για την προστασία από τους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου παραμένει η ίδια: μην καπνίζετε και καταναλώνετε αλκοόλ με μέτρο», τονίζει η καθηγήτρια.

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία