Η σεξουαλική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία

Η σεξουαλική εκπαίδευση είναι ένα ζήτημα που πολλοί γονείς θα ήθελαν να αποφύγουν. Πολλές φόρες όμως έχουν την εντύπωση ότι δε χρειάζεται να ανησυχούν για αυτό όσο το παιδί είναι μικρό σε ηλικία. Στην πραγματικότητα, η σεξουαλική εκπαίδευση μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή και ο καλύτερος τρόπος είναι οι γονείς να αφήσουν τα ίδια τα παιδιά να ορίσουν το χρόνο έναρξης και να θέσουν τις ερωτήσεις.

Καθώς ένα παιδί μαθαίνει τη βάδιση και την ομιλία, αρχίζει επίσης να μαθαίνει και το σώμα του. Ένας καλός τρόπος να ξεκινήσει ο γονέας τη σεξουαλική εκπαίδευση του παιδιού είναι να του διδάξει τις κανονικές ονομασίες των σεξουαλικών του οργάνων, ίσως κατά τη διάρκεια του καθημερινού μπάνιου. Εάν το παιδί δείξει κάποιο σημείο του σώματός του, αρκεί ο γονέας να το ονοματίσει. Αυτή είναι επίσης μια καλή στιγμή να μιλήσει κανείς για τα μέρη του σώματος τα οποία πρέπει πάντα να προφυλάσσονται ως ιδιωτικά. 

Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό όταν ένα παιδί κάνει ερωτήσεις σχετικά με το σώμα του, ο γονέας να μη γελάει και να μη δείχνει την αμηχανία, το δισταγμό ή τη ντροπή του, αλλά να προχωρήσει σε μια άμεση απάντηση κατάλληλα διατυπωμένη για την ηλικία του παιδιού. Εάν το παιδί θέλει να μάθει περισσότερα θα ρωτήσει.

Πολλά νήπια εκφράζουν τη φυσική του περιέργεια γύρω από το φύλο τους και τα σεξουαλικά τους όργανα μέσα από τον αυτοερεθισμό. Μπορεί, λοιπόν, να δει κανείς μικρά αγόρια τα τραβούν το πέος τους και μικρά κορίτσια να τρίβουν τη γενετήσια περιοχή. Οι γονείς είναι σημαντικό να επισημάνουν ότι ο αυνανισμός είναι φυσιολογικός, αλλά πρέπει να λαμβάνει χώρα μόνο σε ιδιωτικό χώρο. Εάν το παιδί αρχίσει να αυνανίζεται σε δημόσιο χώρο οι γονείς μπορούν σε μια πρώτη φάση να αποσπάσουν την προσοχή του με κάποιο άσχετο ερέθισμα. Εάν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα τότε θα πρέπει να μιλήσουν ιδιαιτέρως στο παιδί και να του υπενθυμίσουν τη σημαντικότητα του ιδιωτικού χώρου όταν επιθυμούν να αγγίξουν αυτά τα μέρη του σώματος τους. Απαραίτητο, επίσης, είναι να διδάξουν το παιδί ότι κανείς δεν μπορεί να αγγίξει αυτά τα μέρη του σώματος του εάν δε ζητήσει πρώτα την άδεια.

Οι πολύ συχνές αυνανιστικές πρακτικές του παιδιού μπορεί να είναι ενδεικτικές κάποιου προβλήματος, όπως είναι το άγχος, η αναζήτηση περισσότερης προσοχής, καθώς και η σεξουαλική κακοποίηση. Εάν οι γονείς ανησυχούν σχετικά με τη συμπεριφορά του παιδιού τους είναι σημαντικό να συμβουλευτούν ‘έναν ειδικό.

Μέχρι την ηλικία των 3 ή των 4 τα παιδιά συχνά συνειδητοποιούν ότι τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν διαφορετικά σεξουαλικά όργανα. Σαν συμπλήρωμα της φυσικής περιέργειας του παιδιού ο γονέας μπορεί να παρατηρήσει ότι στη περίοδο αυτή αρχίζει να παίζει παιχνίδια όπως ο ιατρός με σκοπό την εξερεύνηση των γεννητικών οργάνων του άλλου φύλου. Η εξερεύνηση αυτή δε σχετίζεται καθόλου με την ενήλικη σεξουαλική δραστηριότητα και είναι ακίνδυνη όταν συμμετέχουν μόνο παιδιά προσχολικής ηλικίας. Σε επίπεδο οικογένειας όμως, είναι χρήσιμο να τεθούν όρια σε αυτή την εξερεύνηση.

Η σεξουαλική εκπαίδευση δε μπορεί φυσικά να εξαντληθεί σε μια συζήτηση στην οποία θα ειπωθούν όλα. Αντιθέτως, οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιούν ερεθίσματα της καθημερινότητας για να συζητούν σχετικά με τη σεξουαλικότητα. Εάν για παράδειγμα υπάρχει μια εγκυμοσύνη στην οικογένεια, οι γονείς μπορούν να πουν ότι το νέο μωρό μεγαλώνει σε ένα ειδικό μέρος μέσα στη μαμά. Εάν το παιδί ζητήσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πώς το μωρό βρέθηκε εκεί και πως θα βγει, οι γονείς πρέπει να δώσουν περισσότερες πληροφορίες. Πιο κάτω αναφέρονται χαρακτηριστικά παραδείγματα ερωτήσεων των παιδιών και ενδεικτικές απαντήσεις:

• Πως μπαίνουν τα μωρά μέσα στις κοιλιές των μαμάδων;

Μια μαμά κι ένας μπαμπάς μπορούν να κάνουν ένα μωρό εάν αγκαλιάσουν ο ένας τον άλλο με ένα ειδικό τρόπο.

• Πως γεννιούνται τα μωρά;

Για κάποια παιδιά ίσως αρκεί η απάντηση ότι οι ιατροί και οι μαίες βοηθούν τα μωρά που είναι έτοιμα να γεννηθούν. Κάποια άλλα όμως, καλύπτονται με την πληροφορία ότι συνήθως η μαμά σπρώχνει το μωρό να βγει από τον κόλπο της

• Γιατί δεν έχουν όλοι πέος;

Τα σώματα των κοριτσιών και των αγοριών φτιάχνονται με διαφορετικό τρόπο

Καθώς το παιδί ωριμάζει και ζητά περισσότερες λεπτομερείς είναι σημαντικό οι γονείς να τις παρέχουν. Η απάντηση όμως, πρέπει να δίνεται σε συγκεκριμένες ερωτήσεις με τη χρήση της σωστής ορολογίας, ακόμα κι αν αυτό δημιουργεί αμηχανία. 

Η σεξουαλική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί θέτει τις βάσεις για ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις για τη σεξουαλικότητα στο μέλλον.

Πηγή : mayoclinic