Μάθε τα πάντα για το Γλαύκωμα
Τι είναι το Γλαύκωμα
Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση των ματιών η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται τίποτα, δηλαδή ούτε πόνο ούτε κάποιο πρόβλημα στην όραση του. Δυστυχώς, όταν ο ασθενής αρχισει να αντιλαμβάνεται ότι «κάτι τρέχει» με τα μάτια του, το γλαύκωμα έχει ήδη επιφέρει σημαντική ζημιά. Είναι λοιπόν απόλυτα αναγκαία η εξέταση σε οφθαλμίατρο τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο η επίπτωση του γλαυκώματος.
Υπάρχουν πολλοί τύποι γλαυκώματος. Τα περισσότερα γλαυκώματα χαρακτηρίζονται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση. Δηλαδή η πίεση μέσα στο μάτι αυξάνεται πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Αυτό συνήθως δε δημιουργεί ενοχλήσεις στον ασθενή, γι” αυτό και δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει κάποιο πρόβλημα. Το γλαύκωμα όμως, με την πάροδο του χρόνου καταστρέφει το οπτικό νεύρο και τελικά μειώνει σημαντικά την ποιότητα και την ποσότητα της όρασης. Από τη στιγμή που το οπτικό νεύρο υποστεί βλάβη και χαθεί μεγάλο ποσοστό της όρασης, ή φτάσουμε στην τύφλωση, δεν υπάρχει τρόπος να ανακτήσουμε ότι έχει ήδη χαθεί παρά μόνο να αποτρέψουμε περαιτέρω βλάβη.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Καθένας μπορεί να αναπτύξει γλαύκωμα κάποια στιγμή στη ζωή του. Όμως κάποιες κατηγόρίες ανθρώπων έχουν περισσότερες πιθανότητες σε σύγκριση με τους υπόλοιπους.
1. Οι ηλικιωμένοι
Το γλαύκωμα είναι πολύ πιο συνηθισμένο στους ηλικιωμένους. Οι μελέτες έχουν αποδείξει ότι η συχνότητα του γλαυκώματος αυξάνεται κατά 6 φορές στις ηλικίες ανω των 60 ετών.
2. Η γενετική προδιάθεση.
Η πιο συνηθισμένη μορφή του γλαυκώματος, δηλαδή το χρόνιο απλό γλαύκωμα, κληρονομείται από τους γονείς. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η συχνότητα του γλαύκώματος αυξάνεται τουλάχιστον 4 φορές στους ανθρώπους που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με γλάυκωμα.
3. Παλαιότερος τραυματισμός.
Παλιοί τραυματισμοί, ακόμη και σε παιδική ηλικία προδιαθέτουν τον οφθαλμό για την ανάπτυξη συμπτωμάτων του γλαυκώματος ακόμη και πάρα πολλά χρόνια μετά τον τραυματισμό.
4. Άλλοι παράγοντες.
Πολλοί ακόμη παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη του γλαυκώματος. Ανάμεσα τους είναι η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή μυωπία καθώς και η χρήση φαρμάκων για άλλες παθήσεις όπως είναι η κορτιζόνη.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του γλαυκώματος επιτρέπει στον γλαυκωματικό ασθενή να ζήσει μια απόλυτα φυσιολογική ζωή. Όμως πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι το γλαύκωμα είναι μια χρόνια πάθηση, δηλαδή επιβάλλει ιατρική παρακολούθηση και πιθανών θεραπεία εφ” όρου ζωής. Γι” αυτό είναι πολύ σημαντική η συμμόρφωση στις οδηγίες του οφθαλμιάτρου, είτε αυτές αφορούν τη θεραπεία με κολλύρια, είτε αφορούν τις τακτικές επισκέψεις στο ιατρείο.
Γλαύκωμα και δίαιτα
Το γλαύκωμα σε γενικές γραμμές δεν χρειάζεται ειδική δίαιτα. Όμως η ισορροπημένη διατροφή και ειδικά η «μεσογγειακού τύπου» διατροφή δείχνει να προστατεύει από τις βλαβερές συνέπειες του γλαυκώματος. Σε ηλικιωμένους ασθενείς καθώς και σε ορισμένους τύπους γλαυκώματος η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών μπορεί να παρέχει μια ασπίδα προστασίας για το οπτικό νεύρο.
Γλαύκωμα και τηλεόραση
Η παρακολούθηση της τηλεόρασης ή ακόμη και η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών δεν επιβαρύνει την εξέλιξη του γλαυκώματος. Συνιστάται όμως να αποφεύγεται η πολύωρη παρακολούθηση καθώς κουράζει τα μάτια.
Γλαύκωμα και εργασία
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα επαγγέλματα που κάποιος πρέπει να αποφεύγει όταν έχει γλαύκωμα. Ειδική πρόνοια πρέπει να λαμβάνεται όταν λόγω του γλαυκώματος υπάρχει σημαντική απώλεια στην ποιότητα και την ποσότητα της όρασης, η οποία καθιστά δυσχερή ή και αδύνατη την εκτέλεση κάποιων δραστηριοτήτων (πχ. επαγγελματίας οδηγός).
Γλαύκωμα και κάπνισμα
Δυστυχώς, το κάπνισμα προκαλεί περαιτέρω βλάβη στο οπτικό νεύρο γι αυτό και ειδικά οι γλαυκωματικοί ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν να καπνίζουν.
Γλαύκωμα και διάβασμα
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι γλαύκωμα επηρεάζεται από το διάβασμα. Συνιστάται όμως να διευκολύνεται η διαδικασία του διαβάσματος από άπλετο φως και από καλή στάση του σώματος.
Γλαύκωμα και οδήγηση.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι γλαύκωμα στα πρώιμα στάδια του επηρεάζει την οδήγηση. Από τη στιγμή όμως που έχει επέλθει βλάβη στα οπτικά πεδία πρέπει ο οδηγός να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και αν είναι δυνατό να αποφεύγει την οδήγηση σε δύσκολές συνθήκες.
Σίγουρα ο οφθαλμίατρός σας είναι σε θέση να εκτιμήσει την κατάσταση της όρασή σας και να σας συμβουλεύσει κατά πόσο είστε σε θέση να οδηγείτε (και υπό ποιές συνθήκες).
Γλαύκωμα και φακοί επαφής
Δεν υπάρχει άμεση αντένδειξη στη χρήση φακών επαφής από γλαυκωματικούς ασθενείς. Όμως η χρήση τους πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες προυποθέσεις και μόνο εφόσον έχει δοθεί η άδεια από τον αφθαλμίατρό σας.
Σίγουρα η πολύωρη χρήση φακών επαφής επιβαρύνει την κατάσταση της εξωτερικής επιφάνειας των ματιών σας. Επιπλέον, η χρήση των φακών επαφής απαγορεύεται τουλάχιστον για μισή ώρα μετά από την ενστάλλαξη των σταγόνων.
Η θεραπεία του γλαυκώματος
Το γλαύκωμα αποτελεί μια χρόνια πάθηση των ματιών γι” αυτό και από τη στιγμή που θα διαγνωσθεί χρειάζεται παρακολούθηση εφ” όρου ζωής. Στις περισσότερες περιπτώσεις η συστηματική χρήση ειδικών κολλυρίων (σταγόνων) μπορεί και προστατεύει την όραση από την βλαπτική δράση του γλαυκώματος. Προκειμένου όμως τα κολλύρια να είναι αποτελεσματικά πρέπει ο ασθενής να είναι συνεπής στην ενστάλλαξη τους και τακτικός στα ραντεβού του με τον οφθαλμίατρο. Στην περίπτωση που τα κολλύρια δεν προστατεύουν επαρκώς, υπάρχουν εναλλακτικές χειορυργικές λύσεις (αντιγλαυκωματικές επεμβάσεις) που μπορούν να προσφέρουν περαιτέρω προστασία.
Πρέπει να ζυπνάω τη νύχτα να βάζω κολλύρια;
Όχι, δεν είναι απαραίτητο να βάζει κανείς κολλύρια κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου. Ζητήστε από τον ιατρό σας να κανονίσει την ώρα χορήγησης των κολλυρίων που σας βολεύει ή τουλάχιστον δε δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις δραστηριότητες σας. (Παράδειγμα: Κάθε πρωί κατά τις οκτώ και κάθε βράδυ κατά τις οκτώ.)
Πρέπει να βάζω τις σταγόνες την ίδια ώρα κάθε μέρα;
Ναι, η χορήγηση των σταγόνων την ίδια περίπου ώρα συμβάλλει σημαντικά στην προστασία του οπτικού νεύρου και της όρασης. Φυσικά, μικρές διαφορές (περίπου μισής ώρας) επίσης εξασφαλίζουν σημαντική προστασία από το γλαύκωμα.
Πόσο κρατάνε τη δραστικότητά τους οι σταγόνες;
Όσο είναι κλειστά τα κολλύρια είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν μέχρι την ημερομηνία λήξης που αναγράφεται πάνω στη συσκευασία. Φυσικά, πρέπει να είναι αποθηκευμένα σε ένα προστατευμένο περιβάλλον μακρυά από πολύ κρύο ή πολύ ζέστη (πχ. σε ένα ντουλάπι). Επίσης, δε χρειάζεται να αποθηκεύεται στο ψυγείο.
Από τη στιγμή που το κολλύριο ανοιχτεί πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε ένα μήνα. Μετά από τις τέσσερεις εβδομάδες η δραστικότητα του κολλυρίου μειώνεται, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται ο κίνδυνος της μόλυνσης.
Υπάρχει περίπτωση να μη βάζω σωστά τις σταγόνες;
Σίγουρα ΝΑΙ (υπάρχει περίπτωση να μη βάζετε σωστά τις σταγόνες).
Η εμπειρία μας στο Εργαστήριο Γλαυκώματος αλλά και η εμπειρία από σχεδόν όλα τα Εργαστήρια Γλαυκώματος στην Ελλάδα και την Ευρώπη υποδυκνείουν ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των γλαυκωματικών ασθενών αδυνατεί να βάλει σωστά τις σταγόνες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνει σημαντικά ο κίνδυνος της τύφλωσης. Τα πιο συνηθισμένα λάθη που γίνονται κατά τη χορήγηση των σταγόνων είναι:
Να ακουμπά το κολλύριο (το μπουκαλάκι) στο μάτι.
Να ακουμπά το κολλύριο στο βλέφαρο.
Η σταγόνα να πέφτει μακρυά από το μάτι.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου