Οδηγίες για επαγγελματίες αθλητές με άσθμα στην άσκηση

Σε επαγγελματίες αθλητές είναι βασικό η διάγνωση του άσθματος, η χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας και η παρακολούθηση να γίνεται από ειδικό Πνευμονολόγο. Πολλοί αθλητές εμφανίζουν αναπνευστικά συμπτώματα στην άσκηση (π.χ. βήχα, δύσπνοια) και αυθαίρετα ή με συμβουλή των συναθλητών τους λαμβάνουν εισπνεόμενα φάρμακα. Αυτό είναι επικίνδυνο γιατί μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας (π.χ στην καρδιά σου) ή εμπλοκή σε περίπτωση ελέγχου αντιντόπινγκ.

Όλοι οι αθλητές που συμμετέχουν σε εθνικούς ή διεθνείς αγώνες πρέπει να γνωρίζουν πως κάποια από τα φάρμακα που παίρνουν για το άσθμα μπορεί να είναι «απαγορευμένα» και να χρειάζονται ειδική ιατρική γνωμάτευση (TUE) και στη συνέχεια έγκριση από τις αρμόδιες επιτροπές για να συνεχίσουν να λαμβάνουν τη θεραπεία τους.

Η διάγνωση του άσθματος στους επαγγελματίες αθλητές βασίζεται, εκτός από τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση που κάνει ο γιατρός, σε αντικειμενικές δοκιμασίες ελέγχου της πνευμονικής λειτουργίας. Οι δοκιμασίες αυτές είναι:

• Σπιρομέτρηση πριν και μετά από εισπνοή βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου: Με την εξέταση αυτή θα επιβεβαιωθεί η διάγνωση του άσθματος μόνο αν αυξηθεί ένας συγκεκριμένος δείκτης της σπιρομέτρησης (FEV₁) σε σημαντικό βαθμό.
• Δοκιμασίες βρογχικής πρόκλησης: οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν την εισπνοή μιας ουσίας (π.χ. μεταχολίνη ή μαννιτόλη) σε αυξανόμενη δόση και διαδοχικές μετρήσεις της λειτουργίας των πνευμόνων με σπιρομέτρηση
• Δοκιμασίες άσκησης: ο αθλητής υποβάλλεται σε άσκηση για λίγα λεπτά σε εργομετρικό ποδήλατο ή κυλιόμενο τάπητα με συγκεκριμένα πρωτόκολλα και ακολουθεί μέτρηση της πνευμονικής λειτουργίας σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα
• Ειδική δοκιμασία υπεραερισμού: αποτελεί πολύ εξειδικευμένη δοκιμασία ελέγχου αθλητών και γίνεται σε ειδικά εργαστήρια όταν δεν υπάρχει σαφής διάγνωση με τις άλλες δοκιμασίες

Για τους επαγγελματίες αθλητές, όλες οι εξειδικευμένες δοκιμασίες, όπως οι βρογχικές προκλήσεις , δοκιμασίες άσκησης, ισοκαπνικού υπεραερισμού, πρέπει να γίνονται μόνο σε εξειδικευμένα και πιστοποιημένα κέντρα. Είναι απαραίτητη η διακοπή των αντιασθματικών φαρμάκων για ώρες ή ημέρες πριν την διενέργεια των δοκιμασιών, σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες.

Οι δοκιμασίες αυτές είναι απαραίτητες για να εγκριθεί η αίτηση ενός αθλητή για λήψη φαρμάκων τα οποία θεωρούνται απαγορευμένα, όταν συμμετέχει σε επίσημους εθνικούς και διεθνείς αγώνες.

Τα φάρμακα τα οποία είναι πιθανό να απαγορεύονται να λαμβάνει ο αθλητής στους αγώνες αυτούς είναι:

• β₂-διεγέρτες (εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά), όπως σαλβουταμόλη, τερβουταλίνη, σαλμετερόλη, φορμοτερόλη. Οι ουσίες αυτές μπορεί να υπάρχουν και σε συνδυασμό με εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή (π.χ. Seretide, Symbicort,Foster,Inuvair, Rolenium).
• εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, όπως φλουτικαζόνη, βουδεσονίδη, σικλεσονίδη, μπεκλομεθαζόνη κ.λπ.

Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία απαγορεύονται όλοι οι β₂-αγωνιστές και τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η χρήση τους επιτρέπεται στους αθλητές με άσθμα μετά από «Δήλωση Χρήσης για κατ’εξαίρεση χρήση για θεραπευτικούς σκοπούς» (TUE) η οποία πάντα ακολουθεί την ορθή διάγνωση του άσθματος όπως περιγράφηκε παραπάνω. Δεν απαγορεύεται η χρήση ρινικών στεροειδών ή αντιϊσταμινικών τα οποία μπορεί να λαμβάνονται για την αλλεργική ρινίτιδα που συχνά συνυπάρχει με το άσθμα.

Οι αθλητές που λαμβάνουν μέρος σε αγώνες τοπικούς-εθνικούς μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (ΕΣΚΑΝ).

Σε διεθνές επίπεδο η χρήση φαρμάκων διέπεται από τους κανόνες της WADA (World Anti-Doping Agency). Κάθε χρόνο δημοσιεύεται η λίστα με τις απαγορευμένες ουσίες και τα επιτρεπόμενα φάρμακα. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες του 2012 απαγορεύονται όλοι οι β₂-αγωνιστές εκτός από τη σαλβουταμόλη (μέγιστη δόση 1600μg/24ωρο), τη σαλμετερόλη και τη φορμοτερόλης (μέγιστη δόση 36 μg/24ωρο). Προσοχή χρειάζεται στην μέγιστη επιτρεπόμενη δόση η οποία αν ξεπεραστεί ανιχνεύεται στα ούρα και δεν δικαιολογείται πλέον από την διάγνωση του άσθματος. Τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή επιτρέπονται.

Ειδικά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες δημοσιεύονται το έτος των αγώνων συγκεκριμένες οδηγίες, οι οποίες γενικά ακολουθούν τους κανόνες της WADA και δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Ωστόσο μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις και επίσης είναι πιθανό να χρειάζεται ηλεκτρονική υποβολή του TUE (όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008), οπότε οι αθλητές που θα συμμετάσχουν στους αγώνες πρέπει να ενημερωθούν εγκαίρως από την ιστοσελίδα της Ολυμπιακής επιτροπής.

Για διεθνείς αγώνες συγκεκριμένων αθλημάτων μπορείτε να λαμβάνετε οδηγίες και από τις ιστοσελίδες των διεθνών ομοσπονδιών (π.χ κολυμβητική, ποδοσφαίρου κλπ).

iator.gr